‘Werkgevers’ noemden ze zich, vele, vele jaren civilisatie verder, maar ze gaven alleen maar door, als ze geen koper vonden, hadden ze misgegokt. De eigenlijke werkgever is diegene die betaalt. Dat feit, dat iedere lezer van dit verhaal meteen herkent, toont aan dat we hier, bij werkgevers die voor de markt laten produceren, met gokkers te maken hebben, niet met lieden die een bijdrage leveren aan wat er gedaan moet worden voor het leven en welzijn der aanwezigen. Het zijn puur parasitaire gokkers, verder niets.
Wat Jaap doet, is de taal zuiveren. In het bovenstaande door het verdoezelende woord werkgever, dat nog iets positiefs suggereert, te vervangen. Eerst door werkdoorgever, vervolgens door parasitaire gokker.
Actueel pleidooi tegen taalbederf
Recentelijk zag ik bij columniste Carolina Trujillo ook een goed voorbeeld van het bestrijden van bedrieglijk taalgebruik. In haar column Miljardair 3 , schrijft ze dat de jonge Amerikaanse politica Alexandria Ocasio-Cortez tijdens een interview opmerkte dat een miljardair zijn miljard nooit verdient. De producten die een miljardair verkoopt, maakt hij immers niet zelf. Hij neemt daar duizenden mensen voor in dienst en betaalt die een zo laag mogelijk loon. Het geld dat de miljardair ‘verdient’ neemt hij eigenlijk van zijn werknemers. Ze sloot haar antwoord af met “Niemand verdient een miljard dollar, je neemt een miljard dollar”.
Columniste denkt vervolgens door, van de genoemde miljardairs naar de miljonairs in de voetbalwereld. Ze constateert “We leven in een systeem dat ons wijsmaakt dat het oké is om veel meer geld bij elkaar te harken dan je nodig hebt”. Geheel terecht merkt ze op dat het werkwoord ‘verdienen’ misleidend is, dat in een graaicultuur eerder sprake is van nemen, wegpakken. Nog steeds behoorlijk eufemistisch, vergeleken met termen als jatten, stelen, die helemaal niets meer verdoezelen.
Ze sluit haar column af met “Wat meervoudige miljonairs en wij allemaal wel kunnen doen, is op onze woordkeuze letten: als het over miljoenen gaat, worden ze niet verdiend, ze worden genomen.” Haar pleidooi sluit naadloos aan op wat Jaap in de gesprekken die ik met hem voerde, steevast taalhygiëne noemde.
Tenslotte…
Woorden zijn soms heel vreemd gekozen, zoals het geval is bij werkgevers die werk nemen enerzijds en werknemers die werk geven anderzijds. Soms verdoezelen woorden, al dan niet opzettelijk. Bij taalhygiëne hoort ook dat je de woorden die iemand gebruikt, correct weergeeft. Het is dus heel begrijpelijk dat Macron zich vreselijk boos maakt als hij zijn oorlog tegen islamistisch separatisme in de pers terugziet als Macrons oorlog tegen ‘islamitisch separatisme’. 4 Eén lettertje anders, maar tussen islamisme en de islam ligt een wereld van verschil!
____________________
1) Zie voor het uitgebreide verhaal: Wereldgeschiedenis 1 en Wereldgeschiedenis 2
2) “Van ruilhandel tot het invoeren van de zogenoemde werkgever”
3) NRC, 2 februari 2020: Miljardair
4) NRC, 17 november 2020: Waarom Macron hoogstpersoonlijk de redactie belt
Miljardair heeft allereerst met werk geld verdient. Na sparen en beleggen andere vormen van parasitair handelen komt de werker tot het miljard of meer. Dit geeft miljardair veel macht en kan kapitaal besteden naar eigen zin. Brengt mensen en wereld daarmee tot groot ongeluk. Hedendaags voorbeeld uit nieuws maar al zeer lang bekend: Bil Gates foundation investeert in destructieve projecten: Hoofdsponsor van WHO en The great Reset. 2030 agenda.
Beste Ernst, bedankt voor je reactie.
In deze blog gaat het om het zuiveren van de taal. We leven immers in een wereld van woorden.
Het is waar dat Jaap zich negatief uit liet over werkgevers door hen “parasitaire gokkers” te noemen.
Een waardeoordeel vellen over hedendaagse miljardairs en hun veronderstelde macht, is echter een andere discussie.
Ik deel wel je zorgen over “mensen en wereld”. Laten we daarom, zoals Roman Krznaric in zijn nieuwste boek betoogt, goede voorouders zijn!
Vroeger had je een baas, die werd manager en nu heet hij coach. Het laatste woord heeft vast de bedoeling om de gezagsrelatie te ontkennen. Er wordt een soort verband met sport uitgedrukt waarin de coach iedere speler optimaal tot zijn recht laat komen. In de praktijk is er natuurlijk niets veranderd.
Door woorden te vermijden of zelfs te schrappen is niets gedaan aan de sociale ongelijkheid (of welke attitude we ook hebben) van de zaken waarnaar die woorden verwijzen. Als ik consequent alle schrijvers schrijfsters noem, heb ik niets gedaan aan het feit dat er meer schrijvers dan schrijfsters zijn. Dus: met de woorden hebben we de zaken niet.
Aan de andere kant draagt onze woordkeuze wel bij aan hoe we een zaak opvatten (‘framing’), bijvoorbeeld als we vrijheidsstrijders terroristen noemen.
Werkgevers en werknemers. Mijn dochter draaide, toen ze jonger was, deze begrippen steeds om. Ze kon het maar niet onthouden omdat ze het niet logisch vond (en het was echt geen dom kind 😉 Ze vond: het personeel werkt en geeft en de baas neemt dat dan toch aan?
Zo zie je maar weer: kinderen zijn puur en nog niet belast met taalvervuiling. Ik had het er net nog met haar over en het is grappig dat ze zich dat nog herinnert en het eigenlijk nog steeds zo vindt. Als werknemer geef je energie en tijd en een heel stuk van je leven weg.
Lees vol interesse en belangstelling de stukjes van Jaap Schot. Ga zo door, De woordkeuzes geven ook een ander inzicht verfrissend.